Rock müzisyenleri vefalıdır, saygı duydukları büyüklerinin isimlerini şarkılarına ve gruplarına (hatta belki çocuklarına) isim olarak koyacak kadar kadir kıymet bilen insanlardır. Bakınız Pink Floyd’a, dünyanın en baba gruplarından biri, ismini Syd Barrett’ın çok sevdiği caz müzisyenleri Pink Anderson ve Floyd Council’den almış. Adeta dedelerinin adı konulan torunlar gibi…
The Who’nun Pete Townshend’i de aynı Barrett gibi vefalı olmuş ve hem müzikal hem de ruhani olarak ilham aldığı iki insanı bir şarkıda birleştirmiş: Baba O’Riley. Şarkının isminin “Baba”sı Hint ruhani lider Meher Baba ve “Riley”ı da Amerikalı müzisyen Terry Riley’dan geliyor.
“Baba O’Riley” parçasının müzikal yapısında hem Terry Riley müzisyenliğinden gelen minimalist esintileri hem de Meher Baba’yı hissedebileceğimiz Hindistani melodileri duymak mümkün. Fakat bu esinlenmeleri duyabilmek, şarkının isim babalarını tanımakla gelecek biraz da subjektif bir hissiyat sayılabilir. Bu yüzden tanımayanların bu babaları tanıması, tanıyanların da başka bir gözle ve kulakla yeniden değerlendirmesi için kısaca bahsedelim.
Terry Riley, 1935 yılında Amerika’da doğmuş ve özellikle de 1960lı yıllardaki yenilikçi müzik akımlarından etkilenerek bu alanda müzikal yaklaşımlar geliştirmiştir. Tekrar ve gecikme içeren kısa melodilerin adeta bir imza olarak bulunduğu Terry Riley müziği, “minimalist müzik”, “kalıp müziği (pattern müzik)” gibi farklı isimlendirmelere de tabi tutulmuştur. Sanırım bu sınırlayıcı ve anlamlandırması güç tanımlar yerine dinleyerek anlamaya çalışmak daha mantıklı olacak.
Yukarıdaki Riley parçasından sonra Baba O’Riley’deki esintiyi duymak daha kolay olsa gerek. Gelelim şarkının diğer isim babası Meher Baba’ya. Meher Baba, 1800lerin sonu ile 1969 arasında yaşamış İran asıllı bir Hindistanlı. “Şefkatli Baba” anlamındaki ismiyle Meher Baba, pek çok ruhani liderin öğrenciliğini yapmış, hastalara şifa vermiş, hastane, okul, dispanser gibi yerlerin açılmasına ön ayak olmuştur. 1920lere gelindiğinde ise “Cehaletin muazzam gücünden insanlığı kurtarmak için susuyorum” diyerek yıllarca sürecek bir sessizliğe bürünmüştür. 1930larda Amerika ve Avrupa’ya seyahatler düzenleyip insanları aydınlatma çabalarını oralarda sürdüren Baba, dönemin pek çok Hollywood yıldızını da etkilemiştir.
Townshend’in üzerindeki Meher Baba etkisi de o kadar kuvvetli olmuşki The Who ile yaptığı”Baba O’Riley” ve “Tommy” gibi eserlerin yanı sıra başka müzisyen arkdaşlarıyla da Baba’nın öğretilerine istinaden çeşitli albümler yapmış. Hatta dönemin rock müzisyenlerinin uyuşturucular ile kurduğu yakın ilişkiler göz önüne alınınca Townshend’in Meher Baba öğretilerini takip ederek uyuşturuculara pek bulaşmamış olmasından ustasına duyduğu inancı herhalde gözlemleyebiliriz.
Pete Townshend şöyle açıklar Baba O’Riley’ı “O zamanlar tutkunu olduğum iki konuyu seçmiştim: biri müzik üzerindeki Sufi etkiler başta olmak üzere yazı ve öğretilerini takip ettiğim Hint lider Meher Baba, diğeri de elektronik müzikle uğraşan müzisyen Terry Riley. …. Bu yüzden bu iki isim birleşerek şarkıya adını verdi ve şarkı, sonunda biraz İrlandalı bittiği için de bu isimler “O’Riley” şeklinde birleşti.”
Meher Baba’ya ait olduğu söylenen ve sonradan Bobby McFerrin tarafından şarkılaştırılan, hepimizin bildiği bir sözde der ki baba “Don’t worry, be happy!”.
Endişelenmeyin, mutlu olun!
Kaynaklar
[1] http://petetownshend.net/meher-baba
[2] http://www.theguardian.com/music/tomserviceblog/2013/jan/28/terry-riley-contemporary-music-guide
[3] http://www.songfacts.com/detail.php?id=1529
[4] http://www.meherbabatheavatar.org/
[5] http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php?ek=cts&haberno=4322
muziklimevzular.blog 