Müzik piyasasının altın çağlarında her sanatçının en büyük hayali “altın plak” alabilmekti, hatta hedefi daha da yukarıda tutanlar için “platin plak” ulaşılabilecek en üst noktaydı. Birçok insanın hayat amacı olmuş, rüyalarına girmiş hatta uykularını kaçırmış bu ödüller nereden ortaya çıkmıştı?
“Recording Industry Association of America (RIAA)” yani kaba bir çeviriyle Amerikan Kayıt Endüstrisi Birliği 58 yıl önce bir ödül modeli oluşturdu. Zamanla değişen ve gelişen bu model temelde belli bir satış rakamının üzerindeki kayıtlara (CD, kaset, mp3 vb.) ödüller verilmesini sağlıyor.
Bu ödüller ve gereken satış rakamları ise şöyle:
– Altın (Gold): 500.000
– Platin (Platinum): 1.000.000
– Multi-Platin (Multi-Platinum): 2.000.000+
– Elmas (Diamond): 10.000.000
Geçmişteki albüm satış rakamlarını düşündüğünüzde bir çok kült grup ve müzisyenin bu ödüllerle dolu evlerde yaşadıklarını tahmin edebilirsiniz. Örneğin The Beatles 178 milyon satış ile 6 elmas, 26 multi-platin, 42 platin ve 48 altın plak sahibi, Michael Jackson sadece Thriller albümüyle bile 32 milyon satışla elmas sahibi. Uzayıp giden bu listeye buradan bakabilirsiniz.
Asıl mevzumuza gelirsek sizin de farkedeceğiniz üzere listemizde bir yaşlılık problemi baş göstermiş durumda. Özellikle son yıllarda bu listeye giren album sayısı giderek azaldı. Bunun sebebinin “yeterince iyi” müzik yapılmıyor oluşu olduğunu iddia edecekler çıkacaktır elbet. Ancak öyle bile olsa “müziğin ulaşılabilirliği”ndeki büyük ilerleme bu durumu lehine çevirmeye yeterli olmalıydı. 1960’larda bu listeye giren albümlerin ulaşılabilirliğiyle bugünkü albümlerin ulaşılabilirliği arasındaki büyük fark zaten ortada. Bu durumda en kötü albümün bile daha çok satıyor olması gerekmez mi? Hayır! Çünkü özellikle 2000ler sonrası gelişen korsan müzik piyasası, mp3ler, bir dönemin karışık kasetleri, Napster’lar, Limeware’ler dinlenilen müziği “sayılamaz” yapıyor. Kısacası bugün dinlediğiniz her albümü iTunes’dan satın almıyorsanız veya daha da ütopik bir şey yapıp bir müzik dükkanından CD almıyorsanız malesef RIAA verilerinde sanatçınıza +1 satış yazılmıyor. Daha doğrusu yazılmıyordu, ta ki RIAA’in 2016 Şubat başında verdiği radikal karara kadar.
RIAA bugüne kadar dijital dünyaya adapte olabilmek için dijital satışların da sayılması gerektiğine zaten karar vermişti. Ancak bugünün dünyasında Spotify, Apple Music ve diğerleriyle büyüyen yeni “streaming” endüstrisi bu değişikliğin yeterli olmadığını kanıtladı. Streaming endüstrisinin müziğin geleceğini belirleyeceğine inanmaya başladığımız bu günlerde RIAA’de bizimle aynı fikirde olacak ki artık “stream”lerin de satış sayılacağına karar verdi. RIAA’in CEO’su Cary Sherman’ın deyimiyle “Neredeyse 60 yıldır, Altın & Platin Program’ı başarının ölçütü olmak için gelişen müzik piyasasına adapte oldu; plakla, CD’yle, indirmelerle ve şimdi ‘stream’ ile.”
Sistemin nasıl işlediğine gelecek olursak her dinlemeniz tabi ki satış sayılmıyor. Ölçütlerde bir değişiklik yok, sayılar hâla yukarıda yazdığım gibi işlemeye devam ediyor ancak stream’ler toplanıp sayılıyor. Şöyle ki:
1500 dinleme = 10 şarkı = 1 albüm
Buna neler dahil derseniz ses veya video olarak dinlemelerin tümü dahil. Sadece Spotify, Apple Music, Deezer değil aynı zamanda video stream servisleri de sayılıyor, kısacası YouTube’da 1500 dinleme artık 1 albüm satışı olarak değerlendiriliyor. Bu durumu bir plak şirketi patronu MBW’ye verdiği röportajda şöyle değerlendiriyor:
“Şuna bir açıklık getirelim: Eğer 100 farklı insan öğle yemek saatlerinde bir kitapçıya gider ve aynı romanın bir bölümünü okurlarsa bunu kitap satışı olarak mı sayacağız?”
Bu kararın açıklanmasıyla günümüz sanatçılarının ve albümlerinin bir anda çok sayıda ödül kazandığını düşünüyorsanız, yanılmıyorsunuz. Kararın açıklandığı gün RIAA çok sayıda ödülü de duyurdu. Bu gelişmenin iyi mi kötü mü bir yöne gideceğini bilemiyorum ama bana sorarsanız zaten eski önemini kaybetmek üzere olan bu geleneğin sonunu getireceğini düşünüyorum. Değişen piyasaya bir şekilde uyum sağlaması gerektiği konusunda hak veriyor da olsam, bu ödüllerin eski geçerliliğini koruyamayacağına inanıyorum.
Kaynakça:
1- RIAA Official Website
(www.riaa.com/)
2- Best Classic Bands (RIAA Gold and Platinum Awards Now Count Streaming)
(http://bestclassicbands.com/gold-platinum-awards-now-count-streaming-2-4-16/)
3- Wired (Emma Grey Ellis – Suprise, Suprise: The RIAA Gets Streamin All Wrong)
(http://www.wired.com/2016/02/riaa-streaming-platinum/)
4- Music Business Worldwide ( Tim Ingham – 1500 Youtube plays now officially counts as an ‘album’ in the US)
(http://www.musicbusinessworldwide.com/1500-youtube-plays-now-counts-as-an-album-in-the-us/)
muziklimevzular.blog 